Boşandıktan sonra mallarımı nasıl paylaştıracağım? Çiftin edindiği malların boşanmadan sonra nasıl bölüneceğini bilmek çok önemlidir. Tipik olarak, {çiftler} evlenmeden önce bir mülkiyet rejimi üzerinde anlaşmazlar. Bu nedenle yasal mal rejimine tabi olurlar. Tipik olarak eşler bu konuda seçenekleri olduğunun bilincinde olmamalıdır. Bu metin, öncelikle en çok bildiğimiz yetkili rejime dayalı olarak boşanma sonrasında mal paylaşımının nasıl işleyeceğini inceleyecektir. Şimdi bu makalede süreçle ilgili bilgi ve çözümler sunmaya çalıştık. Boşanma avukatı web sayfamızda boşanma süreci ve dava hakkında daha fazla ayrıntı bulunabilir.
2002’den önceki̇ evli̇li̇klerde mal paylaşimi nasildir?
Başlangıç olarak şunu belirtmemize izin verin: Tüm bahislerimiz 01.01.2002 tarihinde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girmesine kadar meşrudur. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte 743 sayılı Mal Ayrılığı Rejimi vardı.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu yürürlüğe girdiği tarihten bu yana baskı altındadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile Mal Edinmeye Katılma Rejimi değiştirilmiştir.
Bu nedenle, yeni Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihinden önce evlenmiş olan eşler, bu tarihe kadar kullandıkları mal rejimini kullanmaya devam edeceklerdir. Eğer çift 01.01.2002 tarihinden önce evlenmişse, evlilik tarihinden 01.01.2002 tarihine kadar olan mal ayrılığı rejimi kullanılacaktır. TMK’nın yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihinden itibaren 1 yıl içinde başka bir mal rejimi seçmemiş olan eşler, edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olacaklardır. Bu, kabul edilen yetkili mülkiyet rejimidir. 01.01.2002 tarihinden tasfiye tarihine kadar edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır.
Mal paylaşımı (katkı payı) nedir?
Eşlerin evlenmeden önce mal rejimine ilişkin herhangi bir anlaşma imzalamış olmaları mümkün değildir. Yapmış olmaları halinde, edinilmiş mallara katılma rejimi yetkili kabul edilir. Bu rejim, boşanmada olduğu gibi, evlilik yoluyla çift tarafından edinilen malları eşit olarak böler. Boşanma veya evliliğin iptali durumunda edinilmiş mallara katılma rejimi sona erer. Evliliğin feshi üzerine, mevcut mülk muhtemelen kararlaştırılacaktır.
Örneğin, eşi ev hanımı olan bir müteahhidi ele alalım. Evlendikleri tarih ile boşandıkları tarih arasında tahakkuk eden tüm mülkler yalnızca müteahhit kocaya ait değildir. Ayrıca ev hanımı olan eşe de aittir. Çünkü eşler arasında bir paylaşım olduğu varsayılmaktadır. Çiftlerin hayatları boyunca engelleri birlikte aştıkları varsayılır.
Evlilik tarihi nedeniyle edinilen mallara karar verilir. Daha sonra evlilik nedeniyle edinilen mallara karar verilir. Daha sonra evlilik tarihi nedeniyle edinilen mallara karar verilir. Katkı Payı Beyanının Hesaplanması. Katkı payına karar vermek için öncelikle edinilmiş mallar ile özel mallar arasında bir hesaplama yapılır. Bu hesaplama denkleştirme olarak adlandırılır. Yani, eşlerden birinin borcu varsa. O zaman borçlu olunan para hesaplamadan çıkarılır. Eşlerden her birinin mal varlığı, örneğin alacakları varsa, bunlar hesaplamaya eklenecektir. Kalan değer, tüm işlemlerin tam değeri olarak adlandırdığınız şeydir. Bu değer, her sosyal toplantı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır. Yazımızda düğün takılarından kimin sorumlu olduğu sorusuna yanıt veriyoruz.
Boşanmada Mallar Yarı Yarıya Paylaşılır mı?
Sözleşmede başka herhangi bir durumda kararlaştırılmadıkça, hesaplanan artık değer, eşlerden birinin çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın, muhtemelen her eş arasında eşit olarak bölünecektir. Yetkili mal rejimi bunu gerektirir. Bu, edinilmiş mallara katılma rejimidir. Tek bir bireyin borçlu olduğu paranın toplamı bu hesaplamaya dahil edilmemelidir. EşlerEdinilen mülkün değerideödenen miktardan daha fazla olabilir. Bu durumda, sorgulanan ortak bir eksiklik içindedir. Mevzuat uyarınca, diğer ortağın katılım beyannamesinde kalan herhangi bir değere sahip olmadığı kabul edilecektir. İştirak beyannamesinin farklı bir kişiye devri, beyannamenin kesinleştiği tarih itibariyle mümkündür. Aynı zamanda mirasçılar da miras yoluyla fonları elde edebilirler.
Edinilmiş Mülkiyet Nedir?
Edinilmiş mal, eşlerin evliliğin ikinci evresinden itibaren emeklerinin karşılığı olarak edindikleri mallardır. Eşlerin mallarının değerinin edinilmiş mal olarak kabul edilebilmesi için emeğin bu değer karşılığında takas edilmiş olması gerekir. Burada edinilmiş mallara ilişkin bazı örnekler verilmiştir:
- Özel mülkten elde edilen kazançlar (evlilikten önce sahip olunan bir evin kiralanmasına karşılık gelir)
- Gelir kabiliyeti veya kazanç eksikliği tazminatı(meslek hastalığı tazminatına karşılık gelir)
- Zahmetli çalışmaları karşılığında kazandıkları ücretler
Boşanmada hangi mallar (Özel Mülkiyet) bölünmemelidir?
Türk Medeni Kanunu () uyarınca, eşlerin sahip olduğu tüm mallar, aksi kararlaştırılmadıkça edinilmiş mal olarak kabul edilecektir. Böyle bir senaryo yoktur. TMK’nın 220. maddesi bu istisnaları oldukça kısıtlı bir şekilde ifade etmektedir. Mevzuatta çeşitli istisnalar bulunmaktadır:
- Eşlerin düğünden önce sahip oldukları mülkler. Edinilmiş mallara katılma rejiminin başlamasından önce.
- Eşlerin cüzdan, çanta, saat ve mücevher gibi özel eşyaları.
- Eşlerden biri tarafından mülkün miras alınması
- Tazminat talebinde bulunun Bir ortak da sosyal medyada hakarete uğradıysa tazminat alma hakkına sahip olabilir.
- Hukuka aykırı olumlu faktörler yoluyla elde edilen mülk. Bir alışveriş merkezi, bir otomobil kazanabileceğiniz bir çekiliş düzenleyebilir.
- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan fonlar. İş kaybı nedeniyle bir şirket tarafından yapılan fonlara örnekler (sürekli iş göremezlik karına karşılık gelir)
Bunun yanı sıra, mevzuatın izin vermesi halinde, eşler hangi nesnelerin özel mülkiyet olarak kabul edileceğini sözleşme ile de belirleyebilirler. Genel olarak bir sözleşmeye muhtemelen gerek yoktur. Evlenmeden önce bir doktorun işyerine sahip olan bir eş, ultrason makinesi ile birlikte tüm teçhizatın zaten kendi özel mülkleri olarak düşünülmesinin bir sonucu olarak ekstra bir sözleşmeye ihtiyaç duymayacaktır.
Dikkat edilmesi gereken ikinci hayati seviye, eşlerin özel mülklerinden elde edilen kazançların edinilmiş mal olarak dikkate alınmasıdır. Olaylar isterse, bu kazancı kendi özel mülkleri olarak kabul etmeye karar verirler.
Anlaşmalı veya çekişmeli boşanmada mal paylaşımı nasıl yapılır?
Bölüşüm söz konusu olduğunda, sonucun ne olduğu önemli değildir. Evlilik anlaşmalı ya da anlaşmasız olsun, TMK’nın mal paylaşımı ile ilgili hükümleri aynıdır. Yasa koyucu, düğünün nasıl sona erdiğine çok fazla önem vermemiştir.
Anlaşmalı boşanmada, eşlerin mevzuata uygun olarak paylaşım fikirlerini bulmalarına izin verilir. Dikkat edilirse, değer artış payından feragat edilmesi anlaşmalı boşanma protokolünde düzenlenebilir. Bunun yanı sıra, eşler mal paylaşımı konusunda anlaşabilirler. Bu sonuçların her birinin, eşlerin mallarını bölen bir sözleşme imzalamalarının sonucu olduğunu gözlemlemek çok önemlidir. Sorun, boşanmada ikili bir ayrım yapmamıştır.
Mal Rejimi Davası Nedir?
Mal rejimleri ile ilgili olarak çeşitli davalar açılmaktadır. 4 çeşit mal rejimi durumu vardır: olağanüstü mal rejimine geçiş davası; davacının artık değere katılma beyanı davası; davacının değer artışı beyanı davası; davacının katkı beyanı davası.
Bu bir alacak davası değildir. Dava, eşler arasındaki mevcut mal rejiminin kararla mal ayrılığı rejimine dönüştürülmesidir. Diğer üç tür ise öncelikle kişisel haklara dayalı alacakların toplanması için kullanılır.
Mal Paylaşımı Davalarında Zamanaşımı Süresi Nedir?
Mal paylaşımı davaları için zamanaşımı süresi, boşanmanın kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıl ile sınırlandırılmıştır. Mal paylaşımı davası açmayan taraf için bu hak 10 yıl içinde sona erecektir. Bu süreden sonra artık en iyi hak talep edilemez.
Mal paylaşımı davasında yetkili mahkeme hangi mahkemedir?
Ev mahkemesi, öncelikle katkı beyanına dayalı olarak bir mal paylaşımı davasını dinlemeye yetkilidir. Yetkili mahkeme muhtemelen Medeni Kanun’un 214. Maddesi uyarınca belirlenecektir.
Eşlerden birinin ölümü nedeniyle mal rejimi sona ererse, ölen kişinin son ikamet ettiği yer mahkemesi, katılım, katkı veya değer artış paylarına ilişkin her türlü davaya bakabilir.
Evlilik boşanmaya yol açmışsa veya bir boşanma davası varsa, boşanma koşullarını dinleme yetkisine sahip mahkeme heyeti de mal rejimini tasfiye etme yetkisine sahip olabilir.
Bu iki durum haricindeki tüm durumlarda, mal paylaşımı davasını açan eşin ikametgahı mahkemece kabul edilir.
Boşanmada ev paylaşımı nasıl yapılır?
Çiftin boşanmadan önce yaşadığı ev ortak bir katkı ile satın alınmışsa, olaylar aynı miktarı alacaktır. Farklı bir ifadeyle, ev muhtemelen satın alınacak ve değeri muhtemelen olaylar arasında eşit olarak bölünecektir. Olaylar başka herhangi bir durumda anlaşabilir veya mahkeme heyeti, yoksul eşin veya gençlerin senaryosuna uygun olarak karar verebilir.
Evlilikle birlikte özel mülkiyete dönüşen bir arsa üzerindeki arsanın bir kısmı için inşaat sözleşmesi yapılabilir. Bu bağlamda, bu sözleşme ile elde edilen ev özel mülkiyete dönüşür. Bu nedenle herhangi bir paylaşım söz konusu değildir. Baba soyundan miras kalan para ile satın alınan ev bile özel mülk olarak düşünülebilir ve paylaşılmayacaktır.
Ortak, boşanmadan sonra katkı payını beyan edebilecektir. Bu aşamada katkı payı, bir ortak tarafından gerçekleştirilen emeği kapsayacaktır. Örneğin, ortak tarafından sahip olunan ve işgal edilen arazinin inşasına katılan ortak, ödenmesi gereken katkıyı iddia etme hakkına sahiptir. Ortak tarafından çocuklar ve aile işleri için harcanan emek bir katkı olarak düşünülmemelidir. Bu nedenle evden katkı payı talep edilemez. Aynı şekilde, ortak, otomotivini tanıtarak, mücevher vererek vb. evin satın alınmasına katkıda bulunabilir. Ortak, boşanma yoluyla yaptığı katkıları beyan edebilir.
Boşanma sırasında mal hırsızlığı durumunda ne olur?
Boşanmadan önce eşler, katkı paylarını azaltmak için dine aykırı davranabilir ve mallarını gizleyebilirler. Yasa koyucu, karşı tarafı korumak için TMK’nın 229. maddesini yürürlüğe koymuştur. Böyle bir davranışta bulunulması halinde, bu işlemlere konu olan mallar hiç var olmamış gibi tasfiye hesaplarına dahil edilir. Kötü niyetli alışkanlıkların önüne geçilmiştir.
Bu açıdan Yargıtay, gözlemlere yepyeni bir rota kazandırmıştır. Yargıtay’ın içtihatları özellikle 3. kişilere devredilen mülkler, eklenecek değerin ispatı ve mülk konusunun değerinin eklenecek değere bağlanması alanlarında hayati önem taşımaktadır. Bu içtihatlar, Mevzuatta yer almayan durumları çözdükleri için hayati önem taşımaktadır. Yargıtay, Mevzuatı çeşitli yöntemlerle yorumlamaktadır.
Boşanmadan önce sunulan evler, araçlar ve eşyalarla ilgili Yargıtay kararları
“…Tasfiyeye konu taşınmazların her biri 15.11.2011 tarihinde (boşanma davasından yaklaşık 5,5 ay önce) davalı ortağın kardeşi olan karşı davalı …’a devredildiğine göre, devirlerin davacının katılma alacağını azaltmak amacıyla yapıldığının kabulü gerekir. “Yargıtay sekizinci HD. E. 2016/14281 K. 2018/17838 T. 24.10.2018)
“…Olay 1502.2011 tarihinde açılan boşanma davasının kesinleşmesi ile boşanmıştır…Davalının 1712.2009 tarihinde finans kurumunda hesap açtırdığı, 50.802 TL yatırdığı, 10.05.2010 tarihinde 61.49 TL çektiği anlaşılmaktadır. Genellikle eşlerin boşanma davasının açıldığı tarihteki malvarlıklarının (TMK md. 235) tasfiye edileceği kabul edilmektedir. Bu tarihten önceki 1 yıl içinde teklif edilen malların da tasfiyeye dahil edilebileceği öngörülmektedir…. Bu bağlamda, çek hesabı açılış anlaşması gibi veriler ve evraklar vb. Finans kurumu size hesapla ilgili tüm ayrıntıları vermelidir. Hatta şu konuda daha fazla bilgi edinebilirsiniz:” Hesap açılış mutabakatı gibi veri ve evraklar vb.ilgili tüm evrak ve verilerin ilgili finans kuruluşundan alınması çok önemlidir . ” ” (Yargıtay 8. HD. E. 2014/1703 K. 2015/7288 T. 31.3.2015)
“… 34 J.Ok.36… plakalı otomobil… mal rejiminin sona erdiği boşanma tarihinden yaklaşık 2 yıl önce teklif edilmiştir. Teklif edilen otomobiller elden çıkarılmıştır fesihten daha önce etkili bir şekilde Hatta aşağıdakiler hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz: Mülkiyet rejimi TMK 229. Madde kapsamında satış değerini veya otomobillerin elden çıkarıldığını göstermek mümkün değildir. Tasfiye bunları kapsamamalıdır . ..” (Yargıtay VIII. HD. E. 2015/6194 Ok. 2016/15818 T. 21.11.2016)
Boşanmada mal paylaşımı ile ilgili mümkün olduğunca çok soruya yanıt vermeye çalıştık.
