Hürriyetten yoksun bırakma veya mahrumiyet suçu, hürriyeti kısıtlayanlara verilen cezadır. Türk Ceza Kanunu’nun 109. Maddesi. Madde 109, Hürriyete Karşı Suçlar, suçu tanımlamaktadır.
Hürriyetten Yoksun Kılma Suçu
Bu yönetmelik, özel özgürlüğe müdahaleyi kanuna aykırı olarak kabul etmektedir.
- Suç seçimliktir. Bu suç, bir kişinin bir yere gitmesinin engellenmesi veya bir kişinin bir yerde kalmasının engellenmesi suretiyle işlenebilir.
- Kanuna karşı suç işleyen herkes fail olabilir.
- Transfer edebilen herkes mağdur olabilir.
- Kasıtlı suç işlenebilir.
- Yasaya karşı suç işlenmesini sağlamak için engelleme için bir zaman kısıtlaması yoktur. Uzun bir süre devam etmesi gerekir.
Özgürlükten Yoksun Bırakma Cezası
- Başka bir kişiyi hukuka aykırı olarak belirli bir yere gitmeye veya belirli bir yerde kalmaya zorlayan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Kanuna karşı gelmek için veya bu maksatla güç, tehdit veya hile kullanan kişi, iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Suçların birden fazla kişi tarafından silahla işlenmesi halinde, kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle ve bu kamu görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle çocuğa, anneye veya babaya, asta veya eşe karşı işlenmesi halinde, yukarıdaki cezalar bir kat artırılır.
- Büyük bir mali kayıp meydana gelirse, muhtemelen hapis cezasına bin güne kadar adli bir süper eklenecektir.
- Suçun cinsel işlevlere adanması durumunda cezalar iki katına çıkarılır.
- Hürriyetten yoksun bırakma cezaları, kasten yaralama suç unun ağırlaştırılmış hallerinin bu suçun işlenmesi amacıyla veya bu suçun işlenmesi suretiyle gerçekleşmesi durumunda artırılır.
Suçun faili, birisini tehdit etmesi halinde cezalandırılabilir.
Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçlarında Eleştiri, Zamanaşımı ve Yetkili Mahkeme
Suç, ihbar edilebilir bir suç değildir. Savcı re’sen veya eleştiri üzerine soruşturma başlatabilir. Temel suçlar için zamanaşımı süresi 8 yıldır. Onaylı suçlar için bu süre 15 yıldır. Mağdur bu aralıklar içinde bir eleştiri sunabilir.
Özgürlükten yoksun bırakma suçu uzlaştırma sürecine dahil değildir. Bu suça asliye ceza mahkemesi tarafından bakılır.
Etkin Pişmanlık Hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve adli para cezasına çevrilmesi
Suç nedeniyle verilecek cezanın indirilebilmesi için failin mağdura zarar vermeden onu güvenli bir yerde bırakması gerekir. Etkin pişmanlık kapsamında faile verilecek ceza muhtemelen üçte iki oranında indirilecektir.
Fail hakkında verilecek ceza 2 yıldan az ise kararın daha sonra açıklanmasına karar verilebilir. Basit suçlarda, ceza alt sınırdan belirlenirse, idari bir süperliğe dönüştürülebilir. Bu suçlarda uzman bir avukat tarafından temsil edilmeniz sizin yararınıza olacaktır.
Hürriyetten Yoksun Bırakma Suçuna İlişkin Yargıtay Kararları
“Sanık … hakkında kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan kurulan hükmün temyiz incelemesine gelince, olaya ve kabule göre: Müşteki …, …’dan …’a giderken, caddenin kenarında kamp ateşi yakan ve alkol alan sanıklardan … tarafından durdurulmuş ve sorgulanmıştır. Mağdur …’dan gelirken, caddenin kenarında ateş yakan ve alkol alan sanıklardan … tarafından durdurulmuş ve sorgulanmıştır. Olay akşamı saat 23:00 sularında. Sanıklardan biri tarafından durdurulduğunu, … sanıkla aralarında birkaç ay öncesine dayanan bir husumet olduğunu, bu nedenle sanığın … “benim mahallemde gezemezsin, defol git buradan” dediğini, daha sonra …’i otomobilinden indirdiğini ve …’i köyün içinde tekmelemeye başladığını…
Yasaya aykırı, sanık … ve müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebeplerden dolayı 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 8/1. maddesinde ise kararın yasaya aykırı olup olmadığının takdirinde bozulacağı açıklanmıştır. “Hükmün 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 29.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” Yargıtay 14. Ceza Dairesi 2014/3407 E. ve 2016/3067 Okay.
