Kişiler, hayatlarını kaybetmelerinin ardından miraslarının paylaştırılmasını talep edebilir ya da çoğunlukla vasiyetnamelerine dayanarak çeşitli taleplerde bulunabilirler. Vasiyetname ile kişi, mirasını belirli sınırlar ve kurallar dahilinde paylaştırabilir. Ayrıca, yaşam kaybından sonra yapılacak eğilimlere de karar vereceklerdir.
Vasiyetname Hazırlama Koşulları
Vasiyetçi, ayırt etme yeteneğine sahip olmalı ve en az 15 yaşında olmalıdır. Bir mirası dağıtıma hazırlarken, bir kişi, saklı payın sınırını aşmadıkları sürece eğilimler yapabilir. Bir babanın üç çocuğu varsa, mirasın tamamını vasiyetname ile 1 küçük çocuğa bırakamaz. Diğer çocukların saklı paylarına saygı gösterilmesi çok önemlidir.
Vasiyetname yalnızca kişi tarafından yapılabilir. Yetkili bir danışman veya vekil tarafından yapılamaz. Vasiyetname, engelli bireyler de dahil olmak üzere herkes tarafından yazılabilir.
Her yazılı ifade veya basılı belge bir vasiyetname ile aynı yetkili etkiye sahip değildir. Medeni kanunumuz çeşitli vasiyetname türlerini listeler. Medeni kanunumuz çeşitli vasiyetname türlerini listeler.
Resmi Vasiyetname
Yetkililer, en az iki ortağın huzurunda olayı yönetirler. Görevliler noterler veya konsoloslardır. Ayrıca sulh hakimleri, sulh yargıçları veya yönetmelikle yetkilendirilmiş farklı memurlar da olabilirler.
Vasiyet sahibi, ihtiyaçlarını yazılı veya sözlü olarak yetkiliye bildirir. Görevli, vasiyetçinin ihtiyaçlarını içeren yazılı bir belge hazırlar, bu belge öğrenilir ve imzalanır. Bu belge daha sonra görevli tarafından imzalanır ve tarih atılır. Vasiyetçi tanıklara imzalı vasiyetnameyi öğrendiğini söyler. Tanıklar daha sonra belgeyi işaret ederek, kendilerinin huzurunda yazıldığını ve vasiyetçinin gerekli {niteliklere} sahip olduğunu teyit ederler. Bu şekilde ihtiyaç yaratılmış olur. Bir vasiyetnamenin geçerliliğine imzalar, tarih ve ihtiyacın incelenmesi karar verir.
Vasiyetçi okuma yazma bilmiyorsa, memur ihtiyacı vasiyetçinin ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlar. Görevli, ihtiyacı iki tanığın huzurunda vasiyetçiye okur. Tanıklar, ihtiyacın öğrenildiğini, vasiyetçinin ihtiyaçlarına uygun olduğunu ve her olayın belgeyi işaret ettiğini onaylar.
Resmi vasiyeti yerine getirme görevlisi eşsiz vasiyeti muhafaza eder.
El Yazısı Vasiyet
Vasiyetini el yazısıyla yazması gereken bir kişi bunu kendi el yazısıyla yapmalıdır. Elle yazılmış bir vasiyetname daktilo, bilgisayar veya farklı bir dijital makinede yazılmış bir vasiyetname değildir. Vasiyeti elle yazdıktan sonra, vasiyetçi bunu işaretlemeli ve tarih atmalıdır. Tarih gün, ay ve yılı içermelidir. Parmak izi veya damga ile imzalamaya güvenilmez. El yazısı ile imzalanmalıdır.
El yazısı vasiyetnamenin yazılacağı dil, yazı tipi vb. belirtilmemiştir. El yazısı vasiyetname herhangi bir dilde yazılabilir. Geçersizlikten kaçınmak için, el yazısı vasiyetnamenin okunaklı olması çok önemlidir.
Eşyanın güvenliği mal sahibi tarafından belirlenir.
Sözlü Tanıklık
Her birine erişimi olmayanlar için, o zaman sözlü olarak yürütülebilir. Sözlü taslak hazırlama farklı durumlarda mümkündür. Bu hazırlık katı koşullara tabidir. İlk iki koşul, ihtiyacın kendine özgü bir durumda yapılması ve farklı stratejilerle hazırlanamamasıdır.
Sözlü vasiyetnamenin iki tanık tarafından onaylanması istenir. Bundan sonra, tanıklar bu talebe uyarsa, iki strateji vardır. İlk olarak, tanıklar ihtiyacı yazıya dökerler. Daha sonra tarihi yazarlar ve belgeyi işaretlerler. Tanık tarafından oluşturulan bu belge, senaryonun ve ihtiyaç ifadelerinin tanımlandığı sulh hukuk mahkemesine veya asliye hukuk mahkemesine sunulur. İkinci yöntemde, tanığın talepleri sözlü olarak karara iletilir ve kayıt altına alınır.
Karar, belirli durumlarda koşulları onaylayabilir. Böyle bir senaryo bir sağlık kuruluşunda gerçekleşirse, muhtemelen kuruluşun en yetkili üyesi mahkeme yerine hareket edebilir. Çatışma koşullarında, teğmen ve üstü rütbedeki ordu personeli mahkeme salonunun yerine hareket edebilir. Genellikle sözlü bir birliktelik gereklidir.
Sözlü bir vasiyetname, vasiyetçinin acil durumun sona ermesinden sonra 1 aydan fazla yaşaması halinde rutin olarak geçersiz hale gelir. Yetkili gereklilikleri ihlal etmekten kaçınmak için vasiyetname hazırlarken uzman bir avukattan tavsiye almak en iyisidir.
Vasiyetname Hazırlanmasına İlişkin Yargıtay Kararları
Dava konusu olayda, ihtiyaca ilişkin dinleme tarihinin tüm tanınmış mirasçılara ve vasiyet alacaklılarına tebliğ edilmediği anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 596/2 maddesi uyarınca, tanınmış mirasçılar çağrılmadan ihtiyacın öğrenilmesi ve açılmasının doğru olmadığı söylenmektedir. Türk mevzuatına göre hükmün yazılı şekilde verilmesi usule aykırıdır.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. Temyiz itirazları yerindedir ve kabul edilmiştir…” (Yargıtay Üçüncü Hukuk Dairesi, Esas No: 2014/19530, Karar No: 2014/16709)
Somut olayda miras bırakanın öğrenemediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, vasiyetçinin ihtiyacın kendi ihtiyaçlarına uygun olduğunu beyan etmesi yeterli değildir. Tanıkların ayrıca, vasiyetçinin ihtiyaca uygun davranmaya ehil olduğunu huzurlarında beyan ettiklerini teyit etmeleri gerekir. Sadece bunu yazmakla kalmamalı, aynı zamanda resmi memurun ihtiyacı vasiyetçiye huzurlarında öğrendiğini, ihtiyacın nihai ihtiyaçlarını içerdiğini beyan ettiğini ve bu ifadelerin altına işaret koyduğunu da teyit etmelidirler. (Yargıtay Üçüncü Hukuk Dairesi, Esas No: 2015/4647, Karar No: 2016/2487)
