Yapı denetimi, bilimsel ve estetik gerekliliklere bağlı kalarak korunan yapıların geliştirilmesini sağlayan bir yönetim gözlemidir. Binaların gelişimi, girişim ve uygulamada teknik yardım ile denetlenir. Temellere uygun olarak inşa edilmeyen yapıların kullanımı uygun olmayacak ve birçok güvenlik sorununu tetikleyecektir. Yapı denetiminin doğru bir şekilde uygulanması bu nedenle olağanüstü derecede önemlidir. Yapı denetimi ve yapı denetim bedelinin hesaplanması, ülkemizde ilgili yönetmelik, kanun ve tebliğlerle düzenlenmiş son derece teknik, kapsamlı ve karmaşık bir konudur. Türkiye’de yapı denetim protokollerine uyum sağlayan binalar, deprem gibi doğal afetlerin sonuçlarının hafifletilmesine yardımcı olabilir. Yapı denetiminin zorluğu, özellikle deprem riski olan bir ülkede yaşayanlar için büyük önem taşımaktadır.
Yapı Denetimi Nedir?
Bir yapı denetim firması, inşaatın korunmasını ve mühendislik ve mimari gerekliliklere uygun olmasını sağlamak için inşaat boyunca yükleniciyi denetler. Yapı denetimleri arsa sahipleri ve yapı sahipleri için gerçekleştirilir. Denetimleri gerçekleştirmek için şirket Merkezi Ücretten izin ister. Bir Bakanlıktan izin alınması, kurumun kamu yararı çerçevesinde hareket etmesi gerektiği anlamına gelir. İnşaat girişim kısmında olduğunda görevler ve görevler gruba devredilir. Geliştirme sürecinin her aşamasında, yapı denetlenmeli ve mevzuat, bilim ve sağlık gerekliliklerini karşıladığından emin olunmalıdır. Şirketin sorumluluğu, inşaat ruhsatlandırılana ve nihayetinde iskân edilene kadar devam eder.
Yapı Denetim Sistemi Nasıl Çalışır?
İnşaat sahipleri, işi yapması için bir müteahhit kiralayabilir veya görevi kendileri üstlenebilir. İnşaat sahibi daha sonra inşaat denetimleri yapan bir kuruluşla sözleşme yapar. Gerçekte, müteahhitler genellikle arsa sahibinin avukatının etkisi ile inşaat denetimleri için sözleşme yaparlar. Şirket, tüm inşaat süreciniz boyunca mal sahibi adına inşaatçıyı denetler.
İnşaat denetçisi kimdir?
Denetçiler, Bakanlık tarafından denetçi sertifikası verilen ve ilgili meslek odalarına üye olan mimar ve mühendislerdir. Yapı denetçisi, müellif tarafından hazırlanan girişimlerin yetkili gereklilikleri karşılayıp karşılamadığını değerlendirir ve uygunluğunu denetler. İnceleme sonrasında tespit edilen eksiklikleri giderir. Denetçi mimar veya denetçi mühendis, kusurlardan arındırılmış girişimleri onaylar. Denetçiler daha sonra, inşaat yapımı sırasında geliştirme web sitesinin yerleştirilmesi, müze kalıbı veya taşıyıcıların konumu gibi teknik noktaları gözden geçirir. Yapı denetim kuruluşları, görevlerini ve görevlerini girişim ve yardımcı denetim mimarları ve mühendisleri kullanarak yerine getirir. Görevlerini yerine getirirken, Bakanlığın kamu görevlileridir ve yasalara aykırı hareket etmeleri durumunda, kamu görevlilerine özgü prosedürlere uygun olarak yargılanırlar.
Yapı Denetim Hizmet Sözleşmesinde neler yer alır?
Bir yapı sahibi ile bir yapı denetçisi arasında yapılan sözleşmeye yapı denetim şirketleri sözleşmesi denir. Yapı sahibi bu sözleşmeyi avukatı aracılığıyla da yapabilir. İlgili kanunlar, sözleşmenin içeriğini ve türünü düzenler. Sözleşmenin içeriği, yapı sahibinin kimliği ve adresi, denetimi gerçekleştirecek grup, sözleşmenin miktarı, yeri ve süresinden oluşur. Yapı denetim şirketleri ile sözleşme yapmak için bakanlıktan temin edilen matbu sözleşmelerin kullanıldığı görülmektedir.
Yapı denetim ücretlerini kim öder?
Yapı sahibi ile yapı denetim firması arasında imzalanan yapı denetim şirketleri sözleşmesi gereği, şirkete bir ücret ödenmesi gerekmektedir. İnşaat sahibi genellikle ücreti ödemekten sorumludur, ancak yüklenici bir sözleşme ile hizmet bedelini karşılayabilir. Gözlemlendiğinde, müteahhitlerin daireler için ticarette yapı denetim ücretlerini ödedikleri görülmektedir. Daireler için yapılan inşaat sözleşmelerinde, yüklenicinin bitmiş binayı iskana hazır bir şekilde mal sahibine teslim etmeyi kabul etmesi yaygın bir durumdur. Gözlemlendiğinde, ücreti ödeyen genellikle yüklenicidir. İnşaat sahibi ücretten sorumludur. Arsa sahipleri ödenmemiş ücretlerden yasal olarak sorumludur. Yapı denetim firmaları, harçlarını tahsil edememeleri durumunda yapı sahiplerine karşı icra takibi ve davalar açacaktır. Bir yapı sahibi yapı denetim firmasıyla ilk kez karşılaştığında, bir ödeme emri almak için hayrete düşer. Daha önce de belirtildiği gibi, yapı sahiplerinin yapı denetim ücretini ödeme konusunda yetkili bir yükümlülüğü vardır. İnşaat denetim ücretini ödedikten sonra, inşaat sahibi yükleniciye ödenen miktarı beyan edebilir.
Yapı denetim ücretini nasıl hesaplayabilirim?
Yapı denetim ücretinin hesaplanması gözlemlenmesi çok zor olabilir. Yapı denetim ücretlerinin doğru hesaplanması genellikle mahkemeler, uzmanlar ve denetim firmaları için bir dezavantajdır. Binanın kategorisi, bina alanı ve değeri temel bileşenlerdir. Ücret hesaplanırken birçok bileşen dikkate alınır. Süresi içinde tamamlanan inşaatlar için hizmet bedeli, yapı denetim sözleşmesinin hesaplanmasıyla belirlenir. Geliştirme aralığı uzarsa, bir inşaatın fiyatı yıllık olarak artacaktır. Ek bir hizmet bedeli hesaplanabilir. Zarar görmemek için, yapı denetim ücretinin doğru hesaplandığından emin olmak için yapı denetim konusunda uzman bir avukattan yardım almanız gerekecektir.
Yapı Denetim Havuz Sistemi Nedir?
01.01.2019 tarihi itibariyle, müteahhidin yapı denetim firmasını hemen seçmesini engellemek amacıyla havuz sistemine geçilmiştir. Bu dönüşüm ile sistem rutin olarak yüklenicinin çalışacağı yapı denetim firmasını belirlemektedir. Yapı sahiplerinin hizmet sözleşmesi yapacağı denetim firmasının dijital iradesinin nasıl yürütüleceğine ilişkin bakanlık tarafından bir tebliğ yayınlandı. Bu tebliğ hükümlerine göre binalar 4 temel ekibe ayrılmıştır. Denetim firmalarının analizinde belli bir ölçü sistemi kullanılmaktadır. Çoğunlukla puanlama ve inşaat ekiplerine dayanarak, bir yapı denetim firması elektronik olarak kararlaştırılacaktır. Belirlenen firma, yeni iş almasının yasaklanmaması koşuluyla, verilen aralık içinde inşaat sahibi ile bir hizmet sözleşmesi imzalayabilir.
Yapı Denetimi Yüksek Mahkeme Seçimleri
Sözleşmedeki orantılılık ilkesi, sözleşmenin karşı tarafı olan davalıların yapı denetim ücretinden sorumlu olduğunu belirtmektedir. Davalılar, dava dışı yüklenici ve inşaat sahibi arasındaki imar sözleşmesi, yapı denetim kuruluşuna yükleniciden bir ücret talep etme hakkı vermediği gibi, inşaat sahiplerine de borcu ödemekten muaf olduklarını iddia etme şansı vermemektedir. Çünkü yapı denetim grubu ile yüklenici arasında herhangi bir borç bulunmamaktadır. Yapı denetim grubu ile bir borç ilişkisine girmiş olanlar davalılardır. Davalılar sadece müteahhit tarafından konut için ödenen bedeli geri alma hakkına sahiptir.
“Davalılara husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2020/6052E. 08.03.2021T.).
“… Arsa sahibinin yapı denetim hizmet bedelini ödemesi gerekmektedir. Mahkemenin ilk davanın reddine, yani itirazın iptaline ilişkin kararı, müteveffaya karşı icra takibi yapılamayacağı kabul edildiğinden uygulanabilir niteliktedir. Karışık alacaklar içerisinde davalı arsa sahipleri imar hizmet bedelinden sorumlu olmuştur. Olaylar arasındaki sözleşmenin tamamı değerlendirildiğinde, davacının inşaat şirketlerini teklif ettiği açıktır. 3. Hukuk Dairesi, 2020/10923E. 2021/9901K.
Siz de ikale sözleşmesi hakkındaki yazımızı öğrenebilirsiniz.